Britania ka ashpërsuar masat ndaj imigracionit, duke e bërë statusin e refugjatit të përkohshëm dhe duke zgjatur pritjen për leje qëndrimi të përhershme në 20 vjet. Kjo reformë më e gjera e politikave për azilkërkuesit në historinë moderne të vendit synon të frenojë kalimet ilegale me varka të vogla nga Franca dhe të kundërveprojë ndaj rritjes së popullaritetit të partisë populiste Reform UK.
Qeveria britanike do të frymëzohet nga modeli danez, i cili konsiderohet si një nga më të ashprit në Evropë. Sipas këtij modeli, ndjenja anti-imigrante ka çuar në kufizime të mëdha, duke u kritikuar rëndë nga grupet e të drejtave të njeriut.
Si pjesë e ndryshimeve:
- Detyrimi ligjor për të ofruar mbështetje për disa azilkërkues, duke përfshirë strehim dhe ndihma javore, do të hiqet.
- Masat do të prekin azilkërkuesit që mund të punojnë por zgjedhin të mos e bëjnë, si dhe ata që shkelin ligjin.
- Mbështetja me taksa do të përqendrohet te ata që kontribuojnë në ekonomi dhe komunitete lokale.
Sipas Ministrisë së Brendshme, mbrojtja për refugjatët do të jetë “e përkohshme, e rishikuar rregullisht dhe e revokueshme” nëse vendi i origjinës konsiderohet i sigurt. Shabana Mahmood, drejtuese e Ministrisë së Brendshme, deklaroi se sistemi britanik është më bujar krahasuar me vendet e tjera evropiane, ku pas pesë vitesh je praktikisht i vendosur automatikisht. Statusi i refugjatit do të rishikohet çdo dy vjet e gjysmë, duke ofruar një “rrugë shumë më të gjatë drejt vendosjes së përhershme prej 20 vjetësh”.
Qeveria synon të qëndrojë në Konventën Evropiane për të Drejtat e Njeriut (KEJD), por të ndryshojë interpretimin e Neni 8, i cili mbron të drejtën për jetë familjare. Sipas Mahmood, ky nen “po përdoret në mënyrë që të pengojë dëbimin e atyre që, sipas rregullave tona të imigracionit, nuk kanë të drejtë të qëndrojnë”.
Kjo qasje më e ashpër ka nxitur kritika. Mbi 100 organizata britanike i kanë kërkuar Ministrisë së Brendshme “t’i jepet fund stigmatizimit të migrantëve dhe politikave performative që vetëm shkaktojnë dëm”, duke argumentuar se këto masa nxisin racizmin dhe dhunën.
Sondazhet tregojnë se imigracioni ka kaluar ekonominë si shqetësimi kryesor i votuesve britanikë. Gjatë verës pati protesta para hoteleve ku strehoheshin azilkërkues me shpenzime publike. Në vitin deri në mars 2025, 109.343 persona kërkuan azil në Britani, duke shënuar një rritje prej 17% krahasuar me vitin paraardhës dhe 6% mbi rekordin e vitit 2002.
Mahmood theksoi se qeveria do të hapë më shumë rrugë “të sigurta dhe ligjore” për azilkërkuesit, pasi Britania duhet të luajë rolin e saj në ndihmën e atyre që ikin nga rreziku. Ministria e Brendshme deklaroi se reformat do të “përputhen dhe në disa fusha do të tejkalojnë” standardet e Danimarkës dhe vendeve të tjera evropiane, ku statusi i refugjatit është i përkohshëm, mbështetja kushtëzuar dhe pritet integrimi në shoqëri.
Nën modelin danez, azilkërkuesve u jepen leje qëndrimi të përkohshme zakonisht për dy vjet dhe duhet të riaplikojnë kur skadojnë. Ata mund të riatdhesohen nëse vendi i origjinës konsiderohet i sigurt, ndërsa rruga drejt shtetësisë është zgjatur. Politikat më kufizuese të Danimarkës kanë ulur kërkesat për azil në nivelin më të ulët në 40 vjet dhe kanë çuar në dëbimin e 95% të aplikantëve të refuzuar.
Reformat daneze, të zbatuara ndërkohë që vendi mbetet nënshkrues i KEJD-së, janë kritikuar ashpër nga grupet e të drejtave. Ato argumentojnë se këto reforma krijojnë një klimë armiqësore për migrantët, dobësojnë mbrojtjen dhe lënë azilkërkuesit në pasiguri të zgjatur. Këshilli Britanik për Refugjatët ka theksuar se refugjatët nuk krahasojnë sistemet e azilit kur ikin nga rreziku, por vijnë në Britani për lidhje familjare, njohuri të gjuhës angleze ose kontakte ekzistuese që i ndihmojnë të nisin një jetë të re në siguri.