Qentë robotë dhe tufat dronësh me inteligjencë artificiale: Si kërkon Kina të rritet ushtarakisht?
Inteligjenca Artificiale (IA) dhe mënyrat se si ajo mund të ndihmojë Kinën të fitojë përparësi ushtarake janë objekt i një kërkimi sistematik nga Pekini, siç dëshmohet nga qindra studime shkencore, patenta dhe dokumente prokurimi. Këtë zbulim e bën agjencia Reuters, e cila ka analizuar në detaje aktivitetet e Kinës në këtë fushë.
Detajet mbi mënyrën se si funksionojnë sistemet pas armëve të gjeneratës së re të Kinës dhe shkalla e zhvillimit të tyre mbeten sekret shtetëror. Megjithatë, dokumentet e prokurimit dhe patentat japin indikacione për përparimin e Pekinit drejt aftësive të tilla si identifikimi autonom i objektivave dhe mbështetja e vendimmarrjes në fushën e betejës në kohë reale, me synim rivalitetin me SHBA-në.
Disa informacione janë bërë publike. Gjiganti shtetëror i mbrojtjes Norinco prezantoi në shkurt një automjet ushtarak autonom të aftë të kryejë operacione mbështetëse luftarake me shpejtësi deri në 50 km në orë. Ai kontrollohej nga kompania DeepSeek, modeli i inteligjencës artificiale i së cilës konsiderohet si krenaria e sektorit teknologjik të Kinës.
Kina po shqyrton gjithashtu zhvillimin e qenve robotikë me inteligjencë artificiale, që do të zbulojnë grupe armike dhe tufat dronësh që do të ndjekin autonomisht objektiva. Gjithashtu po zhvillohen qendra komanduese vizuale dhe simulime të avancuara të lojërave luftarake, sipas dokumenteve të siguruara nga Reuters.
Universiteti Beihang, i njohur për kërkimet në aviacionin ushtarak, po përdor DeepSeek për të përmirësuar marrjen e vendimeve për tufat e dronëve që synojnë kërcënime “të ulëta, të ngadalta dhe në shkallë të vogël”. Ky është një term i përdorur në terminologjinë ushtarake për dronë dhe avionë të lehtë, sipas një patente të depozituar këtë vit.
Në nëntor 2024, Ushtria Çlirimtare Popullore (PLA) shpalli një konkurs për qen robotikë me inteligjencë artificiale që do të identifikojnë kërcënimet dhe do të pastrojnë zonat nga eksplozivët. Në të njëjtën kohë, PLA dhe filialet e saj vazhdojnë të përdorin dhe kërkojnë çipa të kompanisë Nvidia, përfshirë modele që janë subjekt i kontrolleve të eksportit të SHBA-së, sipas dokumenteve dhe ofertave të prokurimit. Patenta të regjistruara në qershor 2025 tregojnë përdorimin e tyre nga institute kërkimore të lidhura me ushtrinë.
Departamenti i Tregtisë i SHBA-së, në shtator 2022, ndaloi eksportin drejt Kinës të çipave të avancuar Nvidia A100 dhe H100. Në vitin 2025, ushtria kineze ka rritur përdorimin e kontraktorëve që pretendojnë se përdorin vetëm pajisje të prodhimit vendas, siç janë çipat e inteligjencës artificiale të Huawei-t, tha Sunny Cheung, anëtar i Jamestown Foundation, një qendër kërkimore mbi politikat e mbrojtjes me seli në Uashington.
Ai analizoi qindra tendera të shpallur nga Rrjeti i Prokurimeve i PLA-së gjatë gjashtë muajve të parë të këtij viti. Përdorimi i modeleve DeepSeek u përmend në dymbëdhjetë oferta nga njësi të PLA-së të dorëzuara këtë vit dhe të shqyrtuara nga Reuters, ndërsa vetëm një përmendte Qwen-in e Alibaba-s, një konkurrent vendas i rëndësishëm.