Kriza Politike në Francë: Dorëheqja e Kryeministrit

Franca po përjeton një krizë politike të papritur, ku Kryeministri Sébastien Lecornu dha dorëheqjen brenda 24 orësh nga formimi i qeverisë së tij. Kjo ngjarje përbën një tronditje të madhe institucionale në një vend ku kushtetuta e vitit 1958 garanton stabilitet. Arsyeja e kësaj situate vihet në dukje që nga fillimi i mandatit të dytë të Presidentit Emmanuel Macron në vitin 2022. Ndryshe nga zakoni që zgjedhjet parlamentare pasuese presidenciale të sjellin fitoren e kampit presidencial, në vitin 2022 kjo nuk ndodhi, duke e detyruar Macron të miratonte ligje në Asamblenë Kombëtare pa pasur shumicë votash, duke përdorur dispozitat kushtetuese që lejojnë qeverinë të miratojë ligje pa votim, përveç rrezikut të mocionit të mosbesimit. Reforma e pensioneve, e cila ngriti moshën e daljes në pension nga 62 në 64 vjeç, u miratua në këtë mënyrë.

Sistemi politik francez, i cili është njëkohësisht presidencial dhe parlamentar, e bën më problematik ndërtimin e koalicioneve. Aktualisht, Asambleja Kombëtare karakterizohet nga tre blloqe afërsisht të barabarta: e djathta ekstreme, qendra/e djathta pro-Macron, dhe e majta. Edhe pse e majta dhe e djathta ekstreme mund të gjejnë dakordësi për shfuqizimin e reformës së pensioneve dhe taksimin më të lartë të të pasurve, dallimet e thella në çështje si identiteti, siguria, mjedisi dhe emigracioni, e bëjnë të pamundur bashkëqeverisjen e tyre. Blloku i qendrës së djathtë dhe e djathta ekstreme mund të bien dakord për çështje si emigracioni dhe siguria, por jo për politikën ekonomike, sidomos për pensionet.

Situata komplikohet më tej nga përçarjet brenda secilit grup. E majta është e ndarë midis Partisë Socialiste dhe krahut populist radikal të Jean-Luc Mélenchon, ndërsa forcat centriste përfshijnë një spektër të gjerë prirjesh. Edhe pse një koalicion midis socialistëve dhe forcave centriste mund të imagjinohej, ai bëhet gjithnjë e më i vështirë për shkak të fokusit të partive në zgjedhjet presidenciale të vitit 2027.

Përtej këtyre sfidave, dy probleme të tjera vihen në dukje: hiper-presidencializmi i sistemit dhe mungesa e një vizione të përbashkët për të ardhmen e modelit social. Macron, pavarësisht imazhit të mirë ndërkombëtar dhe përmirësimit të performancës ekonomike, duket i papërgatitur për realitetin e politikës franceze aktuale. Vendimi i tij për të shpërndarë Asamblenë Kombëtare pas zgjedhjeve evropiane në vitin 2024 konsiderohet si një gabim katastrofik, duke çuar në emërimin e tre kryeministrave në vetëm 13 muaj.

Macron mund të emërojë një kryeministër të katërt për të fituar kohë, por nëse edhe ky dështon dhe zgjedhjet e reja rezultojnë përsëri në një parlament të varur, presioni për dorëheqjen e tij do të rritet. Skenari më i mirë është krijimi i një qeverie të brishtë që blen kohë deri në vitin 2027, por kjo nuk është e garantuar. Përgjegjësia bie si mbi Macron ashtu edhe mbi partitë politike, të cilat, të përqendruara te zgjedhjet presidenciale, refuzojnë kompromiset. Gjithashtu, mungon reflektimi dhe konsensusi për të ardhmen e sistemit social francez, i cili, megjithëse ofron avantazhe, është financiarisht i paqëndrueshëm.

Mohimi i francezëve për shkallën e problemeve të tyre shihet te mbështetja e së majtës dhe Tubimit Kombëtar për shfuqizimin e reformës së pensioneve dhe kthimin në moshën 62 vjeç, pavarësisht rritjes së borxhit kombëtar. Tragjedia e presidencës së Macron qëndron në dështimin e projektit të tij për modernizimin e sistemit politik, duke shkatërruar atë pa një vizion të qartë për zëvendësimin.

Leave a Comment

Scroll to Top