Rama i jep leksione paqeje Bashkimit Europian, duke propozuar një plan paqeje me Rusinë.
Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, ka hedhur poshtë shqetësimet perëndimore për një konflikt të mundshëm me Rusinë, duke sugjeruar se Bashkimi Evropian duhet të hartojë një plan konkret për paqen në Ukrainë, në paralel me përpjekjet e Shteteve të Bashkuara për t’i dhënë fund luftës.
Rama, në një intervistë për Al Jazeera para konferencës së Dialogut Global të Berlinit, theksoi se çdo vend anëtar i BE-së ose NATO-s do të ishte “plotësisht budalla” sikur të sulmonte. Ai u shpreh se “Rusia nuk do të sulmojë Shqipërinë dhe asnjë vend tjetër evropian”, duke shtuar se “NATO është e përgatitur për çdo lloj agresioni” dhe nuk ka “kë do dhe asgjë për t’u frikësuar, pasi është ushtria më e fortë në botë deri tani”.
Përkujtohet se 23 nga 27 shtetet anëtare të BE-së janë gjithashtu anëtare të NATO-s. Shqipëria, anëtare e NATO-s, është vend kandidat për në BE që nga viti 2014.
Rama shtoi se BE-ja “po provohet shumë nga Rusia” dhe vendet në kufi me Rusinë “po provokohen çdo ditë”. Ai tha se BE-ja “po mbron veten dhe po mendon të mbrohet më mirë”.
Që nga fillimi i shtatorit, disa vende evropiane, përfshirë Poloninë, Finlandën, Letoninë, Lituaninë, Norvegjinë dhe Rumaninë, kanë akuzuar Rusinë për një seri dyshimesh për inkursione me dronë. Tensionet u përshkallëzuan më 19 shtator, kur NATO raportoi kapjen e tre avionëve rusë MiG-31 të dyshuar për hyrje në hapësirën ajrore të Estonisë, një pretendim ky i mohuar nga Moska.
Muajin e kaluar, shefi i inteligjencës së jashtme gjermane, Martin Jager, paralajmëroi ligjvënësit se Rusia do të “shmangë përballjen e drejtpërdrejtë ushtarake me NATO-n nëse është e nevojshme” në përpjekje për të zgjeruar “sferën e saj të ndikimit më tej në perëndim, në Evropë”.
Moska ka mohuar akuzat për dërgim të qëllimshëm dronësh në hapësirën ajrore evropiane, duke akuzuar këto vende për nxitje të histerisë.
Rama konsideron si “shumë të çuditshme” mungesën e një plani paqeje nga BE-ja. Pavarësisht mbështetjes së qeverisë së tij për sanksionet e BE-së kundër Moskës dhe kritikave ndaj pushtimit rus të Ukrainës, ai u shpreh për Al Jazeera: “Fakti që BE-ja nuk ka një plan paqeje më duket shumë i çuditshëm.”
Ndërsa Presidenti amerikan përpiqet të ndërmjetësojë një armëpushim mes Rusisë dhe Ukrainës, Rama sugjeroi se BE-ja duhet të “mendojë për të pasur diplomacinë e vet në veprim për të promovuar vizionin e saj të paqes”. Ai gjithashtu u bëri thirrje zyrtarëve të BE-së që të “gjejnë një mënyrë për të folur me rusët” për t’i dhënë fund luftës.
Presidenti ukrainas, Volodymyr Zelenskyy, ka deklaruar se nuk ka parë një plan evropian për t’i dhënë fund luftës, sipas agjencisë së lajmeve Interfax.
Rama pretendoi se Shqipëria, e cila nuk ka raportuar inkursione dronësh rusë, ndjen pak presion, ndryshe nga vendet e Evropës Lindore që kufizohen me Rusinë dhe janë në gatishmëri të lartë sigurie. “Unë jam shqiptar,” tha Rama. “Nuk kemi frikë… Nuk ka vend për armiqësi ruse në Shqipëri sepse nuk ka simpati për Rusinë.”
Përpara shkeljeve të dyshuara të hapësirës ajrore, Moska ishte akuzuar prej kohësh për përfshirje në “luftë hibride”, duke përdorur metoda jokonvencionale si sulmet kibernetike ose fushatat e dezinformimit për të krijuar përçarje midis vendeve të BE-së. Blloku sugjeron se inkursionet me dron janë pjesë e kësaj taktike.
Ekzistojnë frikëra se lufta e Rusisë mund të përhapet në Ballkanin Perëndimor, një rajon i përbërë nga Shqipëria, Bosnja dhe Hercegovina, Kosova, Mali i Zi, Maqedonia e Veriut dhe Serbia, ku mbizotërojnë tensione të thella.
Më 22 tetor, Kryeministri i Mbretërisë së Bashkuar, gjatë një takimi me Ramën dhe pesë udhëheqës të tjerë të Ballkanit Perëndimor, e cilësoi rajonin “kryqëzimi i Evropës – vendi ku vihet në provë siguria e kontinentit tonë”.
Gjashtë kombet e rajonit janë në nivele të ndryshme negociatash me BE-në për anëtarësim, duke u përpjekur të reformojnë sektorë kyç si gjyqësori dhe mirëqenia sociale për t’u bashkuar me bllokun.
Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, kohët e fundit vlerësoi progresin e bërë nga Mali i Zi dhe Shqipëria. Në Tiranë, më 25 tetor, ajo deklaroi përkrah Ramës se Shqipëria është në “rrugën e duhur drejt Bashkimit Evropian”, duke shtuar se “ka pasur një përshpejtim rekord mahnitës dhe të jashtëzakonshëm të shpejtësisë që nga viti 2022”.
Rama u pajtua me këtë vlerësim, duke theksuar për Al Jazeera se ndjesia e BE-së për hapjen dhe mikpritjen ndaj vendeve të Ballkanit është përmirësuar që nga fillimi i luftës në Ukrainë.