Përdorimi i aseteve ruse të ngrira: BE dështon të arrijë marrëveshje, Belgjika bllokon planin për ndihmën ndaj Ukrainës
Udhëheqësit e Bashkimit Evropian nuk kanë mundur të bien dakord mbi përdorimin e aseteve të ngrira të Rusisë për të ndihmuar Ukrainën, pasi Belgjika ka ngritur shqetësime ligjore dhe teknike, sipas burimeve nga Brukseli.
Në takimin e mbajtur më 23 tetor, liderët e BE-së i kërkuan Komisionit Evropian të vazhdojë punën për një plan që do të mundësonte përdorimin e rreth 140 miliardë eurove nga rezervat e ngrira të Bankës Qendrore të Rusisë, për të mbështetur nevojat ushtarake dhe buxhetore të Ukrainës. Megjithatë, diplomatët theksuan se një marrëveshje përfundimtare mbetet ende e paarritshme.
„Udhëheqësit evropianë u zotuan se nevojat financiare të Ukrainës do të mbulohen për dy vitet e ardhshme,“ deklaroi presidenti i Këshillit Evropian, Antonio Costa, pas samitit. „Rusia duhet ta marrë këtë mesazh: Ukraina do të ketë burimet financiare që i nevojiten për t’u mbrojtur nga agresioni rus,“ shtoi ai.
Costa theksoi se çështjet teknike mund të zgjidhen dhe se „zgjidhja është e arritshme“. BE-ja ka ngrirë rreth 200 miliardë euro asete ruse që nga pushtimi i Ukrainës në vitin 2022, por deri më tani ka përdorur vetëm interesin e krijuar nga këto fonde.
Nga ana tjetër, Moska paralajmëroi më 23 tetor se çdo veprim mbi asetet ruse „është i pavlefshëm nga pikëpamja e së drejtës ndërkombëtare“ dhe se do të „nxisë një përgjigje të dhimbshme“.
Belgjika: „Nuk jemi kundër, por duam garanci“
Pjesa më e madhe e aseteve ruse ndodhet në Belgjikë, nëpërmjet kompanisë Euroclear. Kryeministri belg, Bart De Wever, tha se vendi i tij kërkon garanci të forta nga të gjitha shtetet e BE-së se do të ndajnë përgjegjësinë në rast se Rusia kërkon kompensim ligjor.
„Jam vetëm Belgjika e vogël dhe e varfër; mund të tregoj ku janë problemet dhe të kërkoj zgjidhje,“ tha ai për gazetarët, duke paralajmëruar se „politikisht dhe ligjërisht do të ndalojë vendimin“ nëse kushtet nuk plotësohen.
Për shkak të kundërshtimeve belge, teksti përfundimtar i konkluzioneve të samitit u zbut dhe nuk përmendi drejtpërdrejt huaja, por ftoi Komisionin të paraqesë „opsione për mbështetje financiare“ për vitet 2026 dhe 2027. Opsionet e reja pritet t’u prezantohen liderëve në samitin e dhjetorit.
Presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky, i pranishëm në samit, e quajti takimin „pozitiv“. „Bashkimi Evropian garantoi se ndihma financiare për Ukrainën do të vazhdojë jo vetëm vitin e ardhshëm, por edhe në vitin 2027. Ky është vendim i rëndësishëm unanim,“ shkroi ai në platformën X.
Ndërkohë, kancelari gjerman Friedrich Merz tha se pret që Komisioni Evropian të paraqesë zgjidhje konkrete për përdorimin e aseteve ruse përpara samitit të ardhshëm.