Ish-komandanti i NATO-s, Wesley Clark, dëshmon në mbrojtje të Hashim Thaçit
Gjenerali Wesley Clark, ish-Komandanti Suprem i Forcave Aleate të NATO-s për Evropën, filloi dëshminë e tij në Dhomat e Specializuara të Kosovës në Hagë, duke thënë se Ushtria Çlirimtare e Kosovës (UÇK) “nuk ishte një forcë ushtarake e organizuar”.
Ai u shpreh se sipas njohurive të tij, këto ishin grupe lokale të formuara si përgjigje ndaj shtypjes serbe gjatë viteve. Clark theksoi se veçanërisht pas vrasjes së familjes Jashari, pati një alarm të përgjithshëm, duke shtuar se për këtë arsye njerëzit po formonin gjithnjë e më shumë këto grupe lokale.
Clark po i referohej ngjarjeve të marsit 1998 në Prekaz, ku nga forcat serbe u vranë 59 persona, përfshirë gra dhe fëmijë, si dhe vetë Adem Jashari.
Clark, i cili ishte Komandanti Suprem i Forcave Aleate të NATO-s për Evropën nga viti 1997 deri në vitin 2000, komandoi Operacionin Forca Aleate, fushatën e sulmeve ajrore të NATO-s gjatë luftës, që synonte të detyronte Sllobodan Millosheviçin të ndalonte shtypjen e dhunshme ndaj shqiptarëve të Kosovës.
Në gjykatë, Clark e përshkroi UÇK-në si një “organizatë rudimentare me grupe të lokalizuara luftëtarësh që u bashkuan për të mbrojtur komunitetin e tyre”. Ai shtoi se UÇK-ja “kurrë nuk ishte vërtet e bashkuar; supozimi im ishte se pasi NATO hyri në Kosovë, njerëzit në fakt patën mundësi të takoheshin, të flisnin me njëri-tjetrin, por asnjë lloj nënshtrimi ndaj një autoriteti të vetëm” nuk u vendos ndonjëherë.
Duke kujtuar se shqiptarët etnikë në Kosovë ishin përballur me më shumë se një dekadë shtypje para luftës, Clark tha se “këta burra që u kundërpërgjigjën ishin shumë të pavarur në mendim. Këta ishin njerëz vendas që rrezikuan jetën e tyre për t’u ngritur kundër shtypjes”, dhe nuk ishin të prirur të pranonin urdhra. Ai gjithashtu shtoi se UÇK-ja nuk kreu ndonjë sulm të koordinuar kundër serbëve ose pakicave të tjera etnike.
Thaçi dhe të bashkëpandehurit e tjerë – Jakup Krasniqi, Rexhep Selimi dhe Kadri Veseli – akuzohen për përgjegjësi individuale dhe komanduese për krimet e kryera kundër të burgosurve të mbajtur në qendrat e paraburgimit të UÇK-së në Kosovë dhe në Shqipëri, duke përfshirë 102 vrasje. Krimet dyshohet se janë kryer gjatë dhe menjëherë pas luftës në vitet 1998 dhe 1999.
Gjatë marrjes në pyetje nga avokati i Thaçit, Luka Misetiç, Clark foli për takimin me Thaçin para bombardimeve të NATO-s në ish-Jugosllavi në mars 1999. Ai e përshkroi Thaçin si një të ri shumë të shkathët, por që dukshëm nuk kishte përvojë ushtarake. “Ai ishte një zëdhënës, i pastër, më perëndimor se të tjerët, nuk dukej sikur kishte qenë në pyll duke luftuar për një ose dy vjet. Ishte mjaft e qartë se ai nuk ishte në krye”, tha Clark.
Clark shtoi se Thaçi “nuk kishte idenë se çfarë po ndodhte” për sa i përket luftimeve në terren.
Gjenerali në pension i tha gjykatës se një nga problemet kryesore me të cilat u përballën forcat e NATO-s gjatë fushatës ajrore ishte mungesa e informacioneve në terren, pavarësisht përpjekjeve për të siguruar bashkëpunim me UÇK-në për vendndodhjet e forcave serbe.
Clark kujtoi një rast kur NATO-ja bombardoi një ndërtesë që ishte e rrethuar nga automjete serbe dhe që ishte identifikuar gabimisht si selia e forcave serbe. Ai shtoi se më vonë u mësua se “nuk ishte aspak një ndërtesë serbe, por serbët kishin vendosur shqiptarë atje… i kishin rrethuar ata për t’i ndaluar… dhe ishte një incident i tmerrshëm”. Clark nuk sqaroi për cilin rast bënte fjalë, por një ngjarje e ngjashme ndodhi më 13 maj 1999, në Korishë, ku një sulm ajror i NATO-s vrau deri në 100 refugjatë shqiptarë etnikë.
Dëshmia e Clark erdhi një ditë pasi Organizata e Veteranëve të UÇK-së, së bashku me mbështetës dhe anëtarë të diasporës, protestuan para Këshillit të Evropës në Strasburg, duke kërkuar drejtësi për Thaçin, Veselin, Krasniqin dhe Selimin. Organizata njoftoi se i kishte dorëzuar 285 letra Këshillit të Evropës, duke theksuar çështjet që ata i konsiderojnë themelore me një gjykatë që shumë shqiptarë etnikë e konsiderojnë të anshme etnikisht.
Letrat pretendonin se gjykata nuk ka transparencë, i ka mbajtur të pandehurit në paraburgim padrejtësisht për pesë vjet pavarësisht se janë dorëzuar vetë, ka shkelur të drejtat e njeriut të të pandehurve dhe ka vënë në dukje një konflikt interesi pasi një roje u bë prokuror. Ata gjithashtu kritikuan aktakuzën duke përdorur termin “ndërmarrje e përbashkët kriminale”, e cila shihet gjerësisht si kundër UÇK-së në përgjithësi.
Prokurorët kanë këmbëngulur që vetë UÇK-ja nuk është në gjyq, pavarësisht këtij perceptimi.
Dhomat e Specializuara të Kosovës janë pjesë e sistemit të drejtësisë të Kosovës, por e kanë selinë në Hagë me një staf ndërkombëtar për të siguruar procedura të drejta pas problemeve të kanosjes së dëshmitarëve në rastet e mëparshme të lidhura me UÇK-në.
Shumë dëshmitarë të prokurorisë kanë dëshmuar pas dyerve të mbyllura për të mbrojtur identitetin e tyre për shkak të frikës nga hakmarrja, por kjo ka çuar në akuza për mungesë transparence.
Edhe dëshmia e Clark, e cila pritet të zgjasë disa ditë, u zhvillua në seancë private për disa minuta menjëherë pasi filloi të hënën.
Protesta e së dielës ishte e katërta protestë kaq e madhe pas të tjerave që u mbajtën në Prishtinë, Hagë dhe Tiranë.