Banorët palestinezë të Gazës kanë filluar të kthehen drejt veriut të qytetit të Gazës, ditën pas shpalljes së armëpushimit. Mijëra persona udhëtuan në këmbë ndërsa pushimi i luftimeve vazhdoi, por raportet e para flasin për shkatërrim të jashtëzakonshëm në të gjithë zonën.
“Shkalla e shkatërrimit është vërtet tronditëse,” tha Olga Cherevko, zëdhënëse e Zyrës Humanitare të OKB-së. “Shumë njerëz po kthehen në veri dhe gjejnë vetëm rrënoja aty ku dikur kishin shtëpitë. Është një përzierje emocionesh – gëzim që janë gjallë dhe dhimbje e thellë për gjithçka që kanë humbur.”
Ndërmjetësit shpresojnë që armëpushimi, që hyri në fuqi të premten, të çojë drejt përfundimit të luftës dyvjeçare. Një samit ndërkombëtar do të mbahet në Sharm el-Sheikh të Egjiptit në mbështetje të një plani paqeje të propozuar.
Në Gaza, gëzimi për pushimin e luftimeve është përzier me tronditjen për shkatërrimin masiv. Qindra mijëra palestinezë ishin larguar nga Gaza City muajin e kaluar dhe kanë jetuar në kampe të mbipopulluara e në strehime të përkohshme.
“Jemi kthyer në qytetin tonë, por nuk ndihet si qyteti ynë,” tha Manal Muftah, 33 vjeç. “Humbëm gjithçka.” Ajo shpreson të rindërtojë biznesin nëse armëpushimi kthehet në paqe të qëndrueshme.
Zyrtarët e emergjencës në Gaza raportuan se 63 trupa janë gjetur në rrugët e qytetit që nga fillimi i armëpushimit, ndërsa dhjetëra të tjerë besohet të jenë ende nën rrënoja. Drejtori i spitalit Al-Shifa paralajmëroi për “mungesa të rënda” në furnizime mjekësore.
Gaza ndodhet në një krizë të thellë humanitare, me uri të përhapur dhe infrastrukturë të shkatërruar. Para luftës, territori ishte i varfër, por kufizimet izraelite mbi ushqimin dhe ndihmat humanitare e kanë përkeqësuar ndjeshëm situatën.
Sipas marrëveshjes së arritur, ndihmat humanitare do të shtohen dhe Izraeli do t’i lejojë OKB-së të dërgojë më shumë ndihma. Rreth 170,000 ton ushqime, ilaçe dhe furnizime të tjera janë gati për t’u transportuar.
Marrëveshja e armëpushimit përfshin gjithashtu shkëmbimin e pengjeve dhe të burgosurve, si dhe tërheqjen graduale të trupave izraelite nga disa zona të Gazës. Megjithatë, çështjet më të ndjeshme, si dorëzimi i armëve nga Hamasi, nuk janë përfshirë ende.
Në Gaza City, shumë njerëz po kthehen për të parë çfarë ka mbetur nga shtëpitë e tyre. “Sot nuk ndiej asgjë,” tha Maisoun Wadi, 36 vjeç. “As trishtim, as gëzim — vetëm boshësi.” Ajo u shpreh se çështja më urgjente është mbijetesa: “Më intereson një tendë dhe pak ujë.”