Këshilli i Sigurimit i OKB-së miraton rezolutë që mbështet planin për Gazën
Këshilli i Sigurimit i Kombeve të Bashkuara miratoi të hënën një plan të propozuar nga Shtetet e Bashkuara për Gazën. Ky plan parashikon krijimin e një force ndërkombëtare stabilizuese për të ofruar siguri në territorin e shkatërruar dhe përcakton një rrugë të mundshme drejt një shteti të pavarur palestinez në të ardhmen.
Rusia dhe Kina, të cilat kishin paraqitur një rezolutë rivale, abstenuan në votimin 13-0. Shtetet e Bashkuara dhe vendet e tjera shpresonin se Moska nuk do të përdorte të drejtën e vetos për të bllokuar miratimin e rezolutës nga organi më i fuqishëm i OKB-së. Ky votim përbën një hap të rëndësishëm drejt një armëpushimi të brishtë dhe përpjekjeve për të përcaktuar të ardhmen e Gazës pas dy vitesh konflikt mes Izraelit dhe Hamasit.
Vendimmarrja e Këshillit të Sigurimit është thelbësore për pjesëmarrjen e vendeve arabe dhe myslimane, të cilat kanë shprehur interes për të siguruar trupa për një forcë ndërkombëtare. Rezoluta amerikane mbështet planin 20-pikësh të armëpushimit të Presidentit Donald Trump, i cili parashikon një Bord Paqeje, ende të paformuar, si autoritet kalimtar nën drejtimin e Trump. Ajo gjithashtu autorizon forcën stabilizuese me një mandat të gjerë, duke përfshirë mbikëqyrjen e kufijve, ofrimin e sigurisë dhe demilitarizimin e territorit. Mandati i bordit dhe forcës skadon në fund të vitit 2027.
Ambasadori amerikan Mike Waltz e përshkroi rezolutën si “historike dhe konstruktive”, duke theksuar se ajo hap një kurs të ri në Lindjen e Mesme. Ai shtoi se rezoluta “përfaqëson një hap tjetër të rëndësishëm drejt një Gaze të qëndrueshme që do të jetë në gjendje të lulëzojë dhe një mjedisi që do t’i lejojë Izraelit të jetojë në siguri”, duke nënvizuar se ajo “është vetëm fillimi”.
Gjatë negociatave intensive, vendet arabe dhe palestinezët i kishin bërë presion Shteteve të Bashkuara për të forcuar gjuhën e dobët origjinale lidhur me vetëvendosjen palestineze. SHBA-të e rishikuan rezolutën për të theksuar se, pasi Autoriteti Palestinez të bëjë reforma dhe të përparojë rindërtimi i Gazës, “kushtet më në fund mund të jenë në vend për një rrugë të besueshme drejt vetëvendosjes dhe shtetësisë palestineze”.
Rezoluta shtoi se “Shtetet e Bashkuara do të krijojnë një dialog midis Izraelit dhe palestinezëve për të rënë dakord mbi një horizont politik për bashkëjetesë paqësore dhe të begatë”. Kjo gjuhë ka ngjallur pakënaqësi te kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu, i cili ka kundërshtuar çdo përpjekje për krijimin e një shteti palestinez, duke argumentuar se kjo do të shpërblente Hamasin.
Një faktor kyç për miratimin e rezolutës ishte mbështetja nga vendet arabe dhe myslimane, të cilat kërkojnë një armëpushim dhe potencialisht do të kontribuojnë në forcën ndërkombëtare. Misioni i SHBA-së në OKB, së bashku me Katarin, Egjiptin, Emiratet e Bashkuara Arabe, Arabinë Saudite, Indonezinë, Pakistanin, Jordaninë dhe Turqinë, bënë thirrje për “miratim të shpejtë” të propozimit amerikan.
Votimi u zhvillua mes shpresave për ruajtjen e armëpushimit të brishtë në Gaza, pas sulmit të Hamasit ndaj Izraelit më 7 tetor 2023, i cili vrau rreth 1,200 persona. Ofensiva izraelite ka shkaktuar vdekjen e mbi 69,000 palestinezëve, sipas Ministrisë së Shëndetësisë të Gazës.
Rusia kishte paraqitur një propozim rival javën e kaluar, me një gjuhë më të fortë për mbështetjen e shtetit palestinez përkrah Izraelit dhe bashkimin e Bregut Perëndimor dhe Gazës si një shtet nën Autoriteti Palestinez. Ky propozim hoqi referencat për bordin kalimtar dhe i kërkoi Sekretarit të Përgjithshëm të OKB-së të ofrojë mundësi për një forcë ndërkombëtare.
Rezoluta amerikane kërkon që forca stabilizuese të sigurojë “procesin e demilitarizimit të Rripit të Gazës” dhe “çmontimin e përhershëm të armëve nga grupet e armatosura jo-shtetërore”. Një sfidë e madhe mbetet çarmatosja e Hamasit. Rezoluta autorizon forcën “të përdorë të gjitha masat e nevojshme për të kryer mandatin e saj” në përputhje me të drejtën ndërkombëtare.
Trupat e stabilizimit do të ndihmojnë në sigurimin e zonave kufitare, së bashku me një forcë policore palestineze të trajnuar dhe verifikuar, dhe do të koordinohen me vendet e tjera për sigurimin e ndihmës humanitare. Forca duhet të konsultohet dhe bashkëpunojë ngushtë me Egjiptin dhe Izraelin. Ndërsa forca ndërkombëtare vendos kontrollin dhe sjell stabilitet, forcat izraelite do të tërhiqen nga Gaza “bazuar në standardet, momentet dhe afatet kohore të lidhura me demilitarizimin”, të cilat duhet të miratohen nga forca stabilizuese, forcat izraelite, SHBA-të dhe garantuesit e armëpushimit.