Analiza e REL: Pse zihemi për politikë?
Diskutimet politike në Kosovë shpesh herë përshkallëzohen në konflikte verbale dhe fizike, siç dëshmohet nga disa raste të fundit. Deputeti nga Lidhja Demokratike e Kosovës (LDK), Armend Zemaj, u përfshi së fundmi në një konfrontim fizik me një qytetar. Kjo ngjarje vjen pas disa incidenteve të tjera, përfshirë përleshje mes deputetëve në Kuvendin e Kosovës rreth dy vjet më parë dhe përdorimin e gjuhës së urrejtjes gjatë fushatës zgjedhore para zgjedhjeve të 9 shkurtit.
Qytetarët gjithashtu shprehin pakënaqësitë e tyre në rrjetet sociale, duke shkëmbyer akuza dhe ofendime. Sipas sociologut Artan Muhaxhiri, kjo gjendje reflekton gjuhën e përdorur nga vetë politikanët.
Ai thekson se shoqëria kosovare është tejet e politizuar, duke i dhënë politikanëve ndikim të madh në mënyrën se si qytetarët mendojnë dhe veprojnë. “Kohëve të fundit është rritur fragmentarizimi politik, që ka ndikuar edhe në fragmentarizimin social, sepse [pjesëtarë nga] partitë politike janë duke e konsideruar njëri-tjetrin më shumë si armiq, sesa si pjesëtarë të një fushe institucionale”, thotë Muhaxhiri për Radion Evropa e Lirë (REL).
Muhaxhiri shpjegon se duke etiketuar kundërshtarët si “armiq të shtetit”, “bashkëpunëtorë të Serbisë” apo “hajvanë”, politikanët përcjellin mesazhe përçarëse te votuesit. Ai shton se kur liderët politikë e bëjnë të pranueshme fyerjen dhe ofendimin, qytetarët priren t’i imitojnë këto sjellje.
Kjo sjellje ka zëvendësuar debatin demokratik dhe argumentimin racional me ofendime dhe etiketime, duke e paraqitur politikanin e caktuar si tradhtar apo armik, dhe duke legjitimuar kështu dhunën dhe ofendimet ndaj tij. Sipas Muhaxhirit, dhuna verbale shpesh herë i paraprin dhunës fizike, pasi ajo shkatërron respektin e ndërsjellë dhe dehumanizon kundërshtarin.
Rasti i Armend Zemajt
Më 24 tetor, deputeti i LDK-së, Armend Zemaj, u përfshi në një konfrontim me një qytetar gjatë një interviste në publik. Pasi qytetari e quajti “rrenës”, Zemaj iu kundërpërgjigj duke e ofenduar atë dhe familjen e tij. Qytetari u ngrit për ta goditur, por u ndalua nga deputeti, i cili pastaj vazhdoi me sharje dhe kërcënime.
LDK-ja e dënoi ngjarjen si “sulm” ndaj deputetit të saj, ndërsa Zemaj mori mbështetje nga figura publike që e përgëzuan për guximin. Qytetari u gjobit për prishje të qetësisë, ndërsa Zemaj është nën hetim nga Prokuroria Themelore e Prishtinës.
Në Britani, një rast i ngjashëm çoi në dënim me burgim dhe pezullim të ligjvënësit. Raste të ngjashme janë raportuar edhe në vende si Turqia, Kenia dhe Pakistani. LDK-ja nuk ka dhënë përgjigje nëse do të marrë masa disiplinore ndaj Zemajt.
Ndëshkimi me votë
Fushata zgjedhore e vitit të kaluar u karakterizua me gjuhë të urrejtjes, sipas koalicionit të organizatave joqeveritare, Demokracia në Veprim (DnV). Sipas tyre, në çdo të pestin aktivitet zgjedhor u përdor gjuhë e urrejtjes, fyese dhe diskriminuese.
DnV renditi Lëvizjen Vetëvendosje si partinë me më shumë raste të gjuhës së urrejtjes (21%), e ndjekur nga AAK (19%), LDK (18%) dhe PDK (14%).
Me mundësinë e zgjedhjeve të reja, Muhaxhiri parashikon dy skenarë: përkeqësimin e polarizimit ose “shërimin e skenës politike kosovare” nëpërmjet ndëshkimit politik të politikanëve që nxisin përçarje. “Elementi më i rëndësishëm në promovimin e një kulture të përgjegjësisë publike është kur liderët ndëshkohen politikisht për përdorimin e gjuhës së urrejtjes”, përfundon Muhaxhiri.