SHBA-të kërcënojnë të tërheqin mbështetjen për misionin paqesor të OKB-së në Abyei
Shtetet e Bashkuara të Amerikës kanë kërcënuar të kundërshtojnë rinovimin e një misioni paqeruajtës të Organizatës së Kombeve të Bashkuara (OKB) në Abyei, një rajon i diskutueshëm midis Sudanit të shkatërruar nga lufta dhe Sudanit të Jugut, nëse të dyja palët nuk mbështesin një marrëveshje paqeje të vitit 2011.
Gjatë një takimi të Këshillit të Sigurimit të OKB-së, ambasadori i SHBA-së, Mike Waltz, parashtroi kushtet e Uashingtonit për rinovimin e mandatit të Forcës së Përkohshme të Sigurisë së Kombeve të Bashkuara për Abyei (UNISFA), i cili skadon më 15 nëntor.
Ai theksoi:
- “Ne e pranojmë që Sudani dhe Sudani i Jugut po përballen me sfida dhe paqëndrueshmëri të brendshme historike dhe të rëndësishme. Kjo nuk i liron autoritetet nga përgjegjësia e tyre për të zbatuar angazhimet e tyre kryesore sipas marrëveshjes së paqes të vitit 2011.”
- “Sudani dhe Sudani i Jugut tani duhet të mbështesin angazhimin e tyre ndaj marrëveshjes së paqes të vitit 2011 dhe mandatit të UNISFA-s për të siguruar mbështetjen e Shteteve të Bashkuara për këtë rinovim.”
Për të siguruar mbështetjen e Uashingtonit për një mandat të zgjatur të UNISFA-s, vendet fqinje duhet të bëjnë këto hapa:
- Të sigurohen që Abyei të jetë një zonë e çmilitarizuar.
- Të krijojnë marrëveshje të përkohshme administrative dhe sigurie, siç është një forcë e përbashkët policore e Abyeit.
- Të përcaktojnë statusin përfundimtar të rajonit.
Statusi i Abyeit ka mbetur i pazgjidhur që kur Sudani i Jugut fitoi pavarësinë dhe u bë komb në vitin 2011. Përleshjet janë të shpeshta në rajonin kufitar të pasur me naftë midis dy vendeve, ku disa mijëra paqeruajtës të OKB-së janë vendosur nën kujdesin e UNISFA-s.
Sudani aktualisht ndodhet në kthetrat e një lufte civile të egër. Abyei supozohet të jetë një zonë e çmilitarizuar, por zyrtarët e OKB-së kanë shprehur shqetësim për praninë e forcave të Sudanit të Jugut, si dhe paraushtarakëve sudanezë nga Forcat e Mbështetjes së Shpejtë (RSF), të cilët janë angazhuar në një luftë për pushtet në Sudan që nga viti 2023.
Ambasadori amerikan theksoi të mërkurën:
“Populli i Abyeit ka pritur 14 vjet për krijimin e marrëveshjeve të përkohshme administrative dhe sigurie, duke përfshirë shërbimin e përbashkët policor të Abyeit dhe një përcaktim të statusit përfundimtar të Abyeit.”
Ai paralajmëroi se mosveprimi i Sudanit dhe Sudanit të Jugut dhe minimi i qëllimshëm i marrëveshjes së paqes “ngre dyshime serioze për Shtetet e Bashkuara në lidhje me vazhdimin e mbështetjes së tyre për mandatin e UNISFA-s, përveç nëse Sudani dhe Sudani i Jugut tregojnë përparim të menjëhershëm dhe të prekshëm.”
Që kur Presidenti Donald Trump u kthye në Shtëpinë e Bardhë në janar, Shtetet e Bashkuara kanë qenë të hapura në kritikat e tyre ndaj OKB-së dhe kanë ulur ndjeshëm kontributin e tyre në buxhetin e OKB-së për ruajtjen e paqes. Duke shfrytëzuar fuqinë e tyre të vetos në Këshillin e Sigurimit, amerikanët në muajt e fundit e kanë shtyrë atë të vendosë për përfundimin e misionit paqeruajtës të OKB-së në Liban në vitin 2027 dhe për të kufizuar mandatin e misionit politik të OKB-së në Kolumbi.