Wesley Clark: UÇK-ja nuk kreu spastrim etnik
Gjenerali Wesley Clark, ish-Komandanti Suprem i Forcave Aleate të NATO-s për Evropën, gjatë dëshmisë së tij dy-ditore në Dhomat e Specializuara të Kosovës në Hagë, deklaroi se Ushtria Çlirimtare e Kosovës (UÇK) ishte një reagim i shqiptarëve etnikë ndaj më shumë se një dekade shtypjeje nga regjimi serb. Ai mohoi kategorikisht që UÇK-ja të ketë kryer spastrim etnik kundër serbëve vendas pas përfundimit të luftës.
“Nuk kam prova ose fakte se UÇK-ja ishte pas kësaj dhune kundër serbëve, por kam indikacione që vërtetojnë të kundërtën”, tha Clark të martën. Ai po i përgjigjej një pyetjeje lidhur me deklaratën e tij nga viti 1999, kur në një intervistë për buletinin shqip “Shekulli”, ai pohoi gjithashtu se nuk kishte prova për kryerjen e spastrimit etnik të serbëve nga ana e UÇK-së.
Si Komandant Suprem i Forcave Aleate të NATO-s për Evropën, Clark komandoi fushatën e sulmeve ajrore të aleancës perëndimore në vitin 1999, e cila pati si synim detyrimin e presidentit jugosllav Sllobodan Millosheviç të ndalonte shtypjen e dhunshme ndaj shqiptarëve të Kosovës.
Prokurori Matthew Halling e pyeti Clark nëse aktet e UÇK-së në atë periudhë shiheshin si akte terroriste nga komuniteti ndërkombëtar. Clark pranoi se në atë kohë UÇK-ja cilësohej si organizatë terroriste, por këmbënguli se në realitet ajo ishte një lëvizje çlirimtare.
Clark shpjegoi se Kosova gëzonte autonomi brenda Serbisë në ish-Jugosllavi që nga viti 1974. Megjithatë, në vitin 1989, presidenti serb Sllobodan Millosheviç ia hoqi këtë autonomi. “Disa njerëz, të cilët u quajtën kolektivisht terroristë, u bënë çlirimtarë të popullit, u bënë mbrojtës kolektivë të popullit të tyre.”
“Dua të shpjegoj se në një moment kur njerëzit luftojnë kundër shtypjes, ata kalojnë nga terroristë në luftëtarë të lirisë, dhe në një moment të caktuar, opinioni dhe konsensusi botëror arrijnë në përfundimin se njerëzit kanë të drejtë t’i rezistojnë presionit të luftës”, tha Clark.
Të hënën, Clark gjithashtu i tha gjykatës se shqiptarët etnikë në Kosovë ishin përballur me dekada shtypjeje para luftës, duke shpjeguar se “këta burra që luftuan ishin me mendje shumë të pavarur. Këta ishin njerëz vendas që rrezikuan jetën e tyre për t’u ngritur kundër shtypjes” dhe nuk ishin të prirur të pranonin urdhra. Ai shtoi se UÇK-ja nuk kishte një strukturë komanduese ushtarake të ngjashme me ushtritë perëndimore.
Të martën, ai pohoi se dhuna dhe aktet e hakmarrjes pas luftës ndodhën mes fqinjëve dhe se UÇK-ja nuk mbante përgjegjësi për to. Ai theksoi se shumë njerëz ishin të pakënaqur.
Në fund të dëshmisë së tij, Clark nënvizoi se ka ndjekur gjyqin dhe se “unë qëndroj pranë bindjes sime të mëparshme se Hashim Thaçi nuk është përgjegjës për atë që ndodhi në Kosovë. Ai nuk është përgjegjës për aktet individuale të dhunës ose hakmarrjes.”
Të hënën, ai kishte deklaruar se Thaçi nuk ishte komandant ushtarak dhe se “ishte mjaft e qartë se ai nuk ishte në krye”.
Thaçi dhe tre të pandehur të tjerë, Jakup Krasniqi, Rexhep Selimi dhe Kadri Veseli, akuzohen për përgjegjësi individuale dhe komanduese për krime të kryera kundër të burgosurve të mbajtur në qendrat e paraburgimit të UÇK-së në Kosovë dhe Shqipëri, duke përfshirë 102 vrasje. Krimet dyshohet se janë kryer gjatë dhe menjëherë pas luftës, në vitet 1998 dhe 1999.
Dhomat e Specializuara të Kosovës janë pjesë e sistemit të drejtësisë të Kosovës, por selinë e kanë në Hagë dhe përbëhen nga staf ndërkombëtar për të siguruar procedura të drejta, pas problemeve me kanosjen e dëshmitarëve në rastet e mëparshme të lidhura me UÇK-në. Shumë dëshmitarë të prokurorisë kanë dëshmuar pas dyerve të mbyllura për të mbrojtur identitetin e tyre nga frika e hakmarrjes, duke çuar në akuza për mungesë transparence. Edhe dëshmia e Clark u zhvillua në seancë private disa herë që kur filloi të hënën.
E ashtuquajtura gjykatë speciale është kritikuar gjerësisht nga shqiptarët etnikë, të cilët e konsiderojnë atë si antishqiptare dhe kundër asaj që pranohet gjerësisht si një luftë e drejtë e UÇK-së. Prokurorët kanë insistuar se UÇK-ja nuk është në gjyq, pavarësisht perceptimit. Megjithatë, Organizata e Veteranëve të Luftës së UÇK-së ka organizuar katër protesta masive nëpër Evropë në mbështetje të ish-udhëheqësve të UÇK-së në gjyq, e fundit të dielën në Strasburg, pas protestave të mëparshme në Prishtinë, Hagë dhe Tiranë.